SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOAL 11

Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam

Het belang van een inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame wereld, waarvoor Sustainable Development Goal 11 aandacht vraagt, raakt direct aan het thema duurzaamheid dat van oudsher een vaste plaats heeft op de strategische agenda van Facilicom Group. Onze inzet op een inspirerende leefomgeving voor iedereen komt nu eenmaal pas goed uit de verf als de belangen van mens, milieu en maatschappij in samenhang aandacht krijgen. In 2019 zagen we vanuit onze CO2-ambitie volop kansen op het terrein van energiebesparing, slimme technologie, de circulaire economie en de dialoog.

Tempo maken met CO2-ambities

Facilicom Group heeft de ambitie om in 2030 CO2-neutraal te zijn. Dit is twintig jaar eerder dan is afgesproken in het Parijse klimaatakkoord. We nemen dan ook voortdurend stappen om de milieuprestaties van onze activiteiten en gebouwen te verbeteren. Daarnaast zien we het als onze verantwoordelijkheid om onze opdrachtgevers te inspireren om maatregelen voor verduurzaming te nemen en te ondersteunen om hun klimaatdoelstellingen te behalen. Om onze ambitieuze doelstelling te bereiken, gaan we uit van de trias energetica. Dat wil zeggen dat we allereerst zo veel mogelijk energie besparen. Daarna kiezen we voor duurzaam opgewekte energie. Pas in laatste instantie gebruiken we energie uit fossiele brandstoffen. Met het oog op energiebesparing ontwikkelen we vernieuwende aanpakken, die we na gedegen (praktijk)tests binnen onze eigen bedrijfsvoering ook delen met partners en klanten. Zo zijn twee luchtbehandelingskasten op het dak van het vijftien verdiepingen tellende hoofdkantoor van Facilicom Group in Schiedam sinds 2019 voorzien van geavanceerde ionisatiemodules. Hiermee garanderen we niet alleen een optimaal binnenklimaat, maar realiseren we ook een besparing van naar verwachting dertig procent van het klimaatgerelateerde energieverbruik. Door de innovatieve installatie hoeft er namelijk minder buitenlucht te worden aangetrokken, verwarmd, afgekoeld en afgevoerd. We zijn van plan om honderd procent duurzaam opgewekte elektriciteit en warmte in te kopen en daarnaast zelf grootschalig schone energie op te wekken. Hiervoor voorzien we windturbines, zonneparken, warmtecentrales, warmte-koude-opslag en batterij-opslag.

Milieulabels personenauto's Facilicom Group

Om het energieverbruik te reduceren, nemen we verschillende maatregelen binnen onze gebouwen én ons wagenpark. Inmiddels heeft bijna een derde van het wagenpark van Facilicom Group, dat bestaat uit zo'n 1850 voertuigen, een energielabel A of B. Slechts 39 voertuigen hebben een label D of hoger. Het afgelopen jaar is - onder invloed van de WLTP, waardoor de rekensystematiek voor de CO2-uitstoot is veranderd - het aantal wagens met een A-label licht gedaald en met een B-label juist gestegen. Het totale aandeel groene voertuigen neemt de laatste jaren steeds verder toe. Daarnaast werken we toe naar een uitfasering van lease-auto's met een energielabel D of lager. Elektrisch vervoer is in opmars. We hebben vorig jaar ons beleid voor lease-auto's aangepast om het voor medewerkers eenvoudiger en (financieel) aantrekkelijker te maken om een elektrische lease-auto te kiezen. Zo kunnen medewerkers alle typen elektrische auto leasen, ongeacht het merk. Inmiddels zijn er bijna veertig elektrische lease-auto's in gebruik.

Ook voor onze klanten zetten we zo veel mogelijk energiezuinige voertuigen in. Zo zijn diverse dienstvoertuigen van Trigion groen. Op onder andere de High Tech Campus Eindhoven en Schiphol-Rijk - en binnenkort ook in Den Haag - rijden de mobiele surveillanten in elektrische auto's. Voor andere mobiele surveillances compenseren we de CO2-uitstoot. Verder maakt Gom Specialistische Reiniging in de binnenstad van Amsterdam gebruik van een elektrische bestelwagen. Na evaluatie van de pilot wordt gekeken of er een landelijk vervolg komt.

We nemen daarom onze verantwoordelijkheid in de verduurzaming van de samenleving, en maken onze transitie met onder meer een intern MVO-overlegorgaan en een dedicated energie-manager een integraal onderdeel van de organisatie. Tegelijkertijd helpen we onze opdrachtgevers om de energievoorziening te verduurzamen, bijvoorbeeld als het gaat om energiemanagement. Veel Nederlandse organisaties hebben in 2019 te maken gekregen met wettelijke verplichtingen om energiebesparende maatregelen te nemen. Organisaties die jaarlijks meer dan 50.000 kwh elektriciteit of 25.000 m3 gas gebruiken, zijn verplicht om energiebesparende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. Daarnaast zijn deze ondernemingen verplicht om de gekozen maatregelen te melden bij RVO. Facilicom Energiemanagement ondersteunde in de eerste helft van 2019 maar liefst 129 Nederlandse organisaties om te voldoen aan de wettelijke energiebesparingsverplichtingen. In totaal hebben de organisaties hiermee 18.692.747 euro aan energiekosten en 84.210.424 ton CO2-uitstoot uitgespaard. We zien verder dat naast gemeenten ook onder andere zorginstellingen, woningcorporaties en beheerders van maatschappelijk vastgoed steeds meer belangstelling hebben voor duurzame gebouwen. De energie-experts van Facilicom Solutions onderzoeken ter plekke het actuele energieverbruik en adviseren over de besparingsmogelijkheden. Daarbij letten we op installatietechnische aspecten én gedragsbeïnvloeding. We informeren opdrachtgevers en (eind)gebruikers bijvoorbeeld over de impact van het dagelijkse elektriciteitsverbruik en vergroten het bewustzijn van energiezuinige gedragingen. We ontwikkelen voor opdrachtgevers ook Duurzame Meerjaren Onderhoudsplannen. Recent introduceerden we bovendien de dienstverlening van een energie-manager, die voor een langere tijd binnen een organisatie aan de slag gaat met verduurzaming en energiebesparing. De functie sluit aan bij een groeiende behoefte van organisaties - voor wie verduurzaming nu eenmaal niet de core business is - om de beste maatregelen voor energiemanagement te selecteren en de voortgang op de uitvoering zorgvuldig te monitoren.

Duurzaam schoonmaken

Als een van de grootste spelers in de schoonmaakbranche ziet Gom volop mogelijkheden om met verduurzaming het verschil te maken. In de dagelijkse praktijk op de eigen werkvloer én binnen de dienstverlening aan klanten wordt structureel gekeken naar onder meer de reductie van CO2-uitstoot en het gebruik van materialen en middelen met zo min mogelijk chemische stoffen. Zo maken we steeds meer gebruik van bijvoorbeeld biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen, energiezuinigere stofzuigers, milieuvriendelijke afvalzakken, cradle to cradle toiletpapier en circulaire schoonmaakwagens. Daarbij gaat bijzondere aandacht uit naar het samenbrengen van deelinitiatieven om uiteindelijk de totaalaanpak sterker neer te zetten. Op die manier maken we klimaatneutraal ondernemen het nieuwe normaal voor onze sector.

Gom Offices heeft daartoe vorig jaar een verdiepend onderzoek uitgevoerd naar duurzame en circulaire concepten die optimaal aansluiten bij de MVO-ambities en doelstellingen van opdrachtgevers. De afvalscan die Gom sinds 2019 aanbiedt bij klanten is hiervan een goed voorbeeld. De praktische tool geeft bedrijven inzicht in de afvalstromen en een advies over manieren om afval optimaal te scheiden en af te voeren. Onder meer het AFAS Circustheater in Scheveningen maakte al gebruik van de afvalscan.

Verbinding in duurzaamheid

Van 7 tot 11 oktober 2019 stond duurzaamheid extra in de schijnwerpers bij Facilicom Group. Elke dag vonden er speciale acties plaats om medewerkers bewuster te maken van duurzame keuzes. Bijvoorbeeld als het gaat om het verminderen van plastic en het reizen met openbaar vervoer.

De Week van de Duurzaamheid is een initiatief van Verbinding in Duurzaamheid, een groep medewerkers die binnen Facilicom met het onderwerp aan de slag zijn. Dat doen ze door onderling kennis uit te wisselen, en met concrete, positieve acties het bewustzijn van duurzame opties te vergroten. De Week van de Duurzaamheid is een goed voorbeeld van een duurzame beweging die binnen Facilicom groeit. Niet van bovenaf opgelegd, met allerlei werkgroepen en doelstellingen. Maar spontaan, vanuit uiteenlopende teams die allemaal het grote belang van duurzaamheid zien.

Een van de opgaven voor Verbinding in Duurzaamheid is om het thema steeds beter voor het voetlicht te brengen, binnen de organisatie én bij opdrachtgevers. De inzet van Facilicom Group op duurzaamheid heeft namelijk te maken met werkgeluk, maar ook met zaken zoals CO2-reductie, circulariteit en arbeidsveiligheid. Verbinding in Duurzaamheid stimuleert de dialoog over al deze facetten, bouwt aan een cultuur waarin duurzaam gedrag vanzelfsprekend is en maakt duidelijk dat iedereen een maatschappelijke bijdrage kan leveren. Elke dag opnieuw.

Slim inzetten op slimme technologie

Via verschillende pilots en experimenten verkent Facilicom Group de kansen om onze eigen bedrijfsvoering en onze dienstverlening aan klanten met slimme technologie te optimaliseren. Op die manier zorgen we dat projecten, gebouwen en openbare ruimten veiliger, veerkrachtiger en duurzamer worden.

Facilicom Solutions ontwikkelt een CO2-prestatieladder om de voortgang van alle initiatieven te monitoren en ondersteunen. Daarnaast is er een smart building platform in de maak, dat big data toepasbaar maakt om gebouwen en diensten slimmer te maken. Datastromen uit uiteenlopende systemen en bronnen worden dan gekoppeld en vervolgens geanalyseerd om bijvoorbeeld meer maatwerk te leveren bij de uitvoering van schoonmaakwerkzaamheden.

Virtual reality en gaming

Met de Experience Game stelt Facilicom zijn medewerkers én klanten in staat om op een speelse manier te onderzoeken hoe gasten de customer journey ervaren. Het spel is een ideale start voor een goed gesprek over de (perceptie van de) gastbeleving, door een reis te maken door de ogen van de gast langs alle onderdelen van de dienstverlening. Zo ontstaan nieuwe inzichten over sterke punten en verbetermogelijkheden - en krijgen medewerkers aanknopingspunten om de customer journey positief te beïnvloeden. In Nederland en België gebruiken Facilicom Solutions en Gom de games in diverse teams en bij verschillende klanten. Daarmee krijgen we samen met opdrachtgevers een steeds beter zicht op de impact die de facilitaire dienstverlening maakt op gastbeleving, klanttevredenheid en werkplezier.

Nudging

Gom maakt in de strijd tegen zwerfafval en onnodige vervuiling gebruik van verschillende aanpakken, waaronder de inzet van zintuig- en gedragsbeïnvloeding. Samen met sociaal psychologen kijken we bijvoorbeeld naar manieren om studenten en scholieren onbewust te stimuleren om rommel in kantines op te ruimen. Vorig jaar lanceerden we daarvoor de Trash Roulette, een interactieve afvalbak die een aantal keer per dag een prijs, zoals een tegoedbon voor een gratis lunch, uitdeelt aan iemand die er rommel in deponeert. De eerste resultaten zijn spectaculair. Op de testlocatie bij het Zadkine College aan het Benthemplein in Rotterdam is de hoeveelheid afval na zes weken met 47 procent afgenomen. Ook een enquête onder de studenten laat positieve effecten zien. Maar liefst 94 procent van de studenten vindt het een nuttig experiment en acht van de tien studenten verwachten dat de aanpak vervuilend gedrag daadwerkelijk tegengaat. De Trash Roulette zal na pilots in onder meer Rotterdam en Zwolle op meerdere scholen worden ingezet. Daarbij is de ambitie van Gom om diverse andere opdrachtgevers te betrekken, zodat een learning community ontstaat. Tot de nudginginitiatieven van Gom behoren ook speciale vloerkleden voor de ingangen van schoolkantines en bedrijfsrestaurants. De huiselijke sfeer die de tapijten oproepen, stimuleren sociaal eigenaarschap en leveren daarmee een bijdrage aan net gedrag en een prettige omgeving.

Sensoring en robotisering

Probiotica als alternatief voor chemische schoonmaakmiddelen wordt op steeds grotere schaal toegepast. De inzet van de natuurlijke schoonmaakmiddelen, die gebruik maken van micro-organismen, is niet alleen milieuvriendelijker maar in natte ruimten meestal ook nog eens effectiever. Daarom is een proef bij de Radiotherapiegroep naast het Deventer Ziekenhuis al snel uitgebreid. Ook bij andere zorginstellingen worden de middelen nu ingezet. De toepassing van probiotica in natte ruimten is bijvoorbeeld een standaard onderdeel binnen de diensten van Gom Zorg. Daarnaast maken onder andere hotels en scholen ervan gebruik. In het basisonderwijs gaan de probiotica bijvoorbeeld de strijd aan tegen de vieze geur op toiletten. Deze aanpak past bij de missie van Gom Onderwijs om de school en het schoolgebouw op een verantwoorde manier schoon te houden, met een focus op hygiëne, beleving, milieu en een passend budget. In België maakte Gom vorig jaar als eerste grote schoonmaakbedrijf in het land de overstap naar schoonmaakmiddelen op basis van probiotica. Na een testfase bij museum Technopolis in Mechelen zijn alle producten voor de reguliere schoonmaak van Gom vervangen door de Probio-lijn van Greenspeed. Naast micro-organismen staan ook UV-stralen steeds meer in de belangstelling binnen de facilitaire dienstverlening. Robots die gebruik maken van UVC-licht nemen al op verschillende locaties de ruimte- en oppervlaktedesinfectie van isolatiekamers op zich. Pilots bij een vooraanstaand ziekenhuis en een brandwondencentrum hebben laten zien dat de zogenoemde THOR UVC® Robot een veelbelovend alternatief is voor de traditionele handmatige desinfectie, die gebruikt maakt van chloor-oplossingen of waterstofperoxide. De robot scant automatisch een ruimte, van vloer tot plafond, en levert de exacte dosis UVC-licht om gladde oppervlakten te desinfecteren. De UVC-straling beschadigt micro-organismen en maakt daardoor op een milieuvriendelijke manier een einde aan bacteriologische en virologische verontreiniging.

Schoon met minder water

Bij de duurzame ambities van Facilicom Group hoort onder andere dat we zuinig omspringen met water. We zetten dan ook expliciet in op waterbesparing in onze bedrijfsvoering en dienstverlening. Al sinds 2008 werkt Gom aan het verduurzamen van de machines die bij opdrachtgevers worden ingezet om vloeren te schrobben. In samenwerking met Tennant, leverancier van schoonmaakmachines, worden steeds milieuvriendelijkere apparaten toegevoegd aan de vloot van bijna 1200 schrobzuigmachines.

Dankzij de zogenoemde ec-H2O NanoClean machines realiseerde Gom in 2019 een waterbesparing van ruim 14 miljoen liter. De innovatieve machines verminderen ook nog eens het verbruik van chemische schoonmaakmiddelen. De uiteindelijke doelstelling van Gom is om het waterverbruik met tweederde terug te dringen.

Gom en Tennant ondersteunen daarbij Made Blue, dat zich inzet voor schoon drinkwater in ontwikkelingslanden. Voor elke liter water die de schoonmaak bespaart, doneren de samenwerkingspartners een liter schoon water aan landen waar dat niet vanzelfsprekend is. De besparing van 14 miljoen liter betekent dat 1.935 mensen een jaar lang voldoende schoon drinkwater hebben om te drinken, te wassen en te koken.

Incluzio, de specialist in zorg en welzijn binnen Facilicom Group, laat via verschillende projecten zien hoe robotisering kwetsbare mensen kan helpen om mee te doen in de samenleving. Zo zijn bij de buurtteams in Utrecht experimenten gestart met zorgrobot Tessa. De tiny bot lijkt op een struisvogelei, maar dan met een jasje aan, een bos bloemen op het hoofd en digitaal knipperende oogjes. Tessa staat als een gezellige bloempot in de vensterbank van mensen die alleen wonen en moeite hebben om een vaste dagelijkse structuur aan te houden. De eerste ervaringen leren dat bewoners actiever, zelfstandiger en positiever in het leven staan. Bovendien vermindert de inzet van de zorgrobot de werklast van mantelzorgers en thuishulpen.

Ook de comfortwoning in de Rotterdamse wijk Overschie levert veelbelovende inzichten op. In het appartement, dat is ontwikkeld door WMO Radar en de gemeente Rotterdam, maken ouderen kennis met technologische oplossingen die hen kunnen helpen om langer zelfstandig thuis te wonen. In de woning zijn sinds de opening in 2019 al honderden bezoekers over de vloer gekomen. Veel kwetsbare senioren vinden er een praktische tool die ze vervolgens in hun eigen woning toepassen. In de regio Haaglanden hebben Florence, Incluzio en Parnassia Groep bovendien in 2019 een samenwerking opgestart om ouderen en volwassenen met psychische klachten de zelfstandig thuis wonen 24 uur per dag en zeven dagen in de week op afstand te ondersteunen. De dienstverlening vindt in eerste instantie plaats via de telefoon. Stapsgewijs benutten we ook relevante technologische toepassingen, zoals chatten, beeldbellen, persoonsalarmering en slimme sensoren. De drie partijen willen met de samenwerking de krachten en expertise bundelen op het vlak van verpleeg- en verzorgingshuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, dienstverlening in de wijk en zorg op afstand. Daarvoor wordt een (technische) innovatiestructuur ontwikkeld die op termijn breed inzetbaar is binnen de ouderenzorg en ggz. Dan kunnen ook ketenpartners die in het leven van patiënten een belangrijke rol spelen, zoals de huisarts, huisartsenpost, wijkteams en ziekenhuizen, ervan gebruik maken.

De circulaire economie verder brengen

De Nederlandse overheid werkt samen met het bedrijfsleven om de Nederlandse economie in 2050 volledig te laten draaien op herbruikbare grondstoffen. Volgens de Nieuwe Economie Index van MVO Nederland is nu 12,1 procent van de economie circulair.

Facilicom Group is zich bewust van de kansen en uitdagingen van een bedrijfsvoering waarin grondstoffen volledig worden hergebruikt en afval (dus) niet langer bestaat. We zijn als onderneming gedreven om circulaire principes toe te passen in onze eigen manier van werken. Daarnaast stimuleren we onze leveranciers en partners om circulair te worden en ondersteunen we onze opdrachtgevers om circulariteit in hun organisaties handen en voeten te geven.

Circulaire initiatieven

Binnen verschillende divisies worden initiatieven genomen die onze bedrijfsvoering en dienstverlening meer circulair maken. Als onderdeel van onze inzet om alle gebouwen van de Facilicom Group te verduurzamen, wordt de locatie van Facilicom Solutions aan de Geyssendorfferweg in Rotterdam circulair ingericht. Hierbij besteden we ook aandacht aan de kansen om een circulair facility management concept neer te zetten en de impact van circulaire activiteiten meetbaar te maken. Ook binnen andere divisies groeit de aandacht voor circulariteit. Zo gebruiken de materiaalwagens van Gom sinds 2018 alleen nog maar second life plastics en wordt het aandeel cradle to cradle toiletpapier op de locaties van opdrachtgevers verhoogd naar tien procent. Tegelijkertijd groeit de toepassing van circulaire reinigingsmiddelen al flink.

Milieulabels gebouwen Facilicom Group

Circulair inkopen

Circulariteit is een thema in de Duurzame Inkoopcode van Facilicom Group. In de code, die is gebaseerd op de principes van Global Compact van de Verenigde Naties, staan de afspraken die we graag met leveranciers maken. De afspraken helpen Facilicom Group ook om zijn circulaire inkoop te versterken - en daarmee de circulaire werkwijzen bij onze leveranciers te stimuleren.

Vernieuwen door delen

Technologische innovaties en circulaire businessmodellen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame steden van de toekomst. Deze uitdagingen betekenen ook dat organisaties vernieuwend en wendbaar moeten zijn. Facilicom Group wil voorop lopen in actuele maatschappelijke ontwikkelingen en daarom zoeken we voortdurend naar manieren om de organisatie te verbeteren. Onze expertise en ervaringen delen we actief met elkaar en met externe partijen, zodat we samen nog meer het verschil kunnen maken.

Proeftuinen

Binnen alle divisies van Facilicom Group staat innovatie op de agenda. De eigen organisatie fungeert daarbij regelmatig als proeftuin. We ontwikkelen bijvoorbeeld nieuwe oplossingen voor onze eigen bedrijfsvoering, die kennis opleveren waarmee we onze dienstverlening aan opdrachtgevers verbeteren. De circulaire scan van Facilicom Solutions, een praktisch instrument dat alle opties in kaart brengt om soft services afvalvrij te maken, is hiervan een goed voorbeeld.

Kennisdeling

Onze expertise en ervaringen op het gebied van onder andere duurzaamheid, energiebesparing en CO2-reductie delen we met onze medewerkers, opdrachtgevers en andere stakeholders. Zo werken we actief samen met scholen in het basis en voortgezet onderwijs om leerlingen te enthousiasmeren voor (duurzame) schoonmaak en smart hospitality solutions. Experts van Facilicom Solutions organiseren workshops over energiebesparing en geven gastcolleges over circulair ondernemen. Verder is Facilicom Group onder andere aangesloten bij MVO Nederland, en zijn we een actieve deelnemer aan de Week van de Circulaire Economie en partner van FMN, de beroepsvereniging voor het facilitaire domein. Onze deelname aan deze netwerken geeft ons de gelegenheid om samen met partners de beweging rond de Sustainable Development Goals te versterken en versnellen.

Week van de Circulaire Economie

Van 14 tot en met 18 januari 2019 vond in Nederland de Week van de Circulaire Economie plaats. Voor Facilicom Group was de week een goed moment om een impuls te geven aan de awareness over circulariteit.

Tijdens de Week van de Circulaire Economie zijn allerlei acties ondernomen om de bewustwording over het thema onder collega's te vergroten. We richtten bijvoorbeeld een "circulaire escape room" in: een ruimte waaruit je ontsnapt door vragen over circulaire kwesties te beantwoorden. Ook de "twee bekers per dag challenge" leidde spelenderwijs tot nieuwe inzichten. Op de laatste werkdag in de Week van de Circulaire Economie zetten we alle liften in ons kantoor stil (voor iedereen die er niet van afhankelijk is). Met als motto: zet je conditie in de lift, neem de trap.

Gedurende de gehele Week van de Circulaire Economie gingen een aantal collega's op een plastic dieet: ze gingen de uitdaging aan om zeven dagen te leven zonder producten in plastic te kopen.

De impact van een plasticvrije week op het wereldwijde milieu is misschien verwaarloosbaar. Maar de impact heeft misschien wel vooral te maken met het leren van nieuwe mogelijkheden en met het delen van ervaringen. Zo gingen we met leveranciers in gesprek over de mogelijkheden die zij zien om hun diensten circulair te maken en over concrete stappen richting een circulaire facilitaire dienstverlening. Rond de Week van de Circulaire Economie is daarmee een dialoog gestart, die een vertrekpunt vormt voor onze structurele inzet op een beweging naar een circulaire samenleving.