Wat is social return?
Social return (ook wel social return on investment, SR of SROI) is een instrument voor met name gemeenten om sociale doelstellingen te realiseren bij aanbestedingen en bij het verlenen van subsidie en vergunningen. Meestal gaat het om het creëren van (extra) werkplekken voor de doelgroep van de participatiewet en de banenafspraak uit het sociaal akkoord of andere groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Waarom social return?
Het hogere doel van social return is om meer mensen volwaardig en duurzaam aan het werk te helpen. Social return maakt dat een investering door een organisatie een concrete sociale winst (return) oplevert. Er wordt concreet iets ondernomen om mensen met een kwetsbare arbeidspositie een kans op een baan te bieden. De sociale winst is extra, naast het traditionele rendement. Het accent ligt op het terrein van werkgelegenheid van mensen die een uitkering ontvangen of mensen die een andere afstand tot de arbeidsmarkt ervaren. Social Return On Investment (SROI) kan op meerdere manieren gerealiseerd worden:
- Door binnen je eigen dienstverlening of organisatie vacatures of banen ter beschikking te stellen voor mensen die anders aan de kant blijven staan.
- Afhankelijk van de aanbesteding of ruimte die een opdrachtgever je biedt, zou dit ook kunnen door:
- Het vergroten van vakmanschap door het bieden van leer-/werkplaatsen en/of stageplekken
- Het bieden en realiseren van opleidingsmogelijkheden voor mensen vanuit de doelgroepen
- Het faciliteren van bedrijfsbezoeken en het geven van voorlichting
- Het verzorgen van of deelnemen aan kennissessies en banenmarkten
- Via inkoop van producten of diensten bij erkende sociale ondernemingen
- De inzet van projectmanagement via Buitengewoon om baankansen binnen de divisies te realiseren
- Het besparen op uitkeringen en/of sociale werkbedrijven helpen om inkomsten te genereren
3. Sociaal Inkopen
Voor welke aanbesteding geldt social return?
Social return in het leven is geroepen door de gemeenten. Tegenwoordig komt het steeds meer bij andere aanbestedingen aan bod. Voor iedere aanbesteding voor werken en diensten kan dan ook social return gelden. In de praktijk zie je dat met name voor aanbestedingen met een totale waarde van €200.000 of meer, social return wordt meegenomen. Het vertrekpunt is om bij deze aanbestedingen gemiddeld 5% van de aanneemsom of 10% van de loonsom in te zetten voor het creëren van werkgelegenheid.
Kan een boete worden opgelegd als niet wordt voldaan aan de Social Return?
Ja, vaak gaat het om een contractuele verplichting. Wanneer hier niet aan wordt voldaan, dan kan een boeteclausule gelden.
Wie verzorgt de begeleiding van de social return medewerkers?
De opdrachtnemer is zelf verantwoordelijk voor de begeleiding van de medewerkers. Wel kun je een gespecialiseerde partij, bijvoorbeeld een social enterprise als Buitengewoon, de opdracht geven om te helpen in de werving of begeleiding van de kandidaten en de teams waar zij aan de slag gaan. Wij hebben daar alle kennis voor in huis.
Wie behoren tot de doelgroep van social return?
Het gaat om mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij het overbruggen van de afstand die zij ervaren tot de arbeidsmarkt. Zij zijn minimaal 3 maanden werkloos en staan ingeschreven bij het UWV Werkbedrijf of de gemeente. Deze mensen vallen onder de Participatiewet of maken gebruik van WSW-, WIA-/WGA-/WAO-, Wajong- of NUG-regeling. Ook voortijdig schoolverlaters behoren tot de doelgroep. Meer informatie hierover kun je vinden onder ‘Doelgroep & instrumenten’.
Wat is het verschil tussen de SROI-verplichting en de banen-afspraak?
De SROI-verplichting is een contractvoorwaarde die gesteld wordt bij het gunnen van een opdracht middels het aanbestedingsproces. Als een ondernemer wil meedingen in het krijgen van opdracht zal moeten worden aangegeven hoe aan de SROI-verplichting zal worden voldaan. De banen-afspraak geldt niet alleen bij een aanbesteding maar voor elk bedrijf met meer dan 25 werknemers. Kabinet en werkgevers hebben in het sociaal akkoord van 2013 afgesproken om samen 125.000 extra banen te realiseren voor mensen met een ziekte of handicap. Deze afspraak geldt tot 2026. Meer informatie hierover kun je vinden bij ‘Wet en regelgeving’.